Kolorowe balony, uśmiechy najmłodszych, lody, paczki ze słodyczami, zabawki. Wspomnienia – lekkości, ciekawości świata, potrzeby bliskości. Ale czy naprawdę tylko dzieci mają prawo świętować ten dzień?
Bo prawda jest taka, że każdy dorosły… nosi w sobie dziecko.
Czasem uśmiechnięte i ciekawskie. Czasem zranione, przestraszone, tęskniące. Psychologia nazywa je Wewnętrznym Dzieckiem – tą częścią naszej psychiki, która wciąż czeka, aż zostanie zauważona, przyjęta i otoczona troską.
To ono:
- reaguje zbyt emocjonalnie w „błahych” sytuacjach,
- nie potrafi odpocząć bez poczucia winy,
- unika konfliktów w lęku przed odrzuceniem,
- nie wierzy, że może być wystarczające – po prostu takie, jakie jest.
Ważne!
A co, jeśli Twoje wewnętrzne dziecko od lat czeka, byś je w końcu usłyszał?
Skąd pochodzi pojęcie „wewnętrzne dziecko”?
Choć brzmi poetycko, to koncepcja ma solidne podstawy naukowe.
Wywodzi się z psychologii humanistycznej oraz analizy transakcyjnej. Już w latach 50. Eric Berne mówił o „Dziecku” jako jednym z trzech stanów Ja, oprócz Dorosłego i Rodzica. To Dziecko reprezentuje nasze emocje, spontaniczność, potrzebę zabawy, ale też lęki i zranienia z przeszłości.
Kiedy nasze „Wewnętrzne Dziecko” przejmuje stery – reagujemy impulsywnie, czujemy się bezradni albo szukamy miłości w sposób, którego nauczyliśmy się w dzieciństwie. Dziecko to emocje, wrażliwość, potrzeba bliskości i… wszystkie niezaspokojone potrzeby z przeszłości.
W kolejnych dekadach pojęcie rozwijali m.in. John Bradshaw („Powrót do swojego wewnętrznego dziecka”) i Alice Miller, która pokazała, jak bardzo nasza przeszłość determinuje nasze teraźniejsze wybory. Niezależnie od tego, jak „normalnie” wyglądało z zewnątrz.
Dziś z wewnętrznym dzieckiem pracuje wiele nurtów terapeutycznych:
- Terapia Gestalt — poprzez kontakt z wewnętrznym dzieckiem jest traktowany jako drogę do integracji, odzyskania spontaniczności i emocjonalnej prawdy. Pracuje się tu często z tzw. „krzesłami” – pozwalając, by różne części nas samych mogły ze sobą porozmawiać (np. zranionym dzieckiem i opiekuńczym dorosłym).
- Terapia schematów – identyfikuje tryby funkcjonowania (np. tryb zranionego dziecka, tryb surowego rodzica), które aktywują się w określonych sytuacjach i wpływają na nasze codzienne zachowania.
- Internal Family Systems (IFS) – system wewnętrznych części – mówi o wewnętrznym dziecku jako jednej z kluczowych „części”, która często została wyparta, ale wciąż niesie w sobie emocjonalną prawdę i potrzebuje zaopiekowania.
- Terapie zorientowane na ciało – przywracają kontakt z emocjami zakodowanymi w ciele.
Wszystkie te podejścia łączy jedno: przekonanie, że uzdrowienie zaczyna się wtedy, gdy nauczymy się słuchać tej części siebie, która kiedyś nie została usłyszana. I że wewnętrzne dziecko nie jest przeszkodą w dorosłości – jest jej emocjonalnym fundamentem. Trzeba tylko nauczyć się z nim być.
Jak objawia się zranione wewnętrzne dziecko w dorosłym życiu?
Możesz mieć 30, 40, 50 lat. Mieć dyplomy, rodzinę, sukcesy. A jednak… reagować, czuć i działać tak, jakby w środku nadal była mała, niezaopiekowana dziewczynka. Albo chłopiec, który nigdy nie usłyszał: „Jesteś wystarczający”.
Najczęstsze objawy:
- Nadmierna samokrytyka i wstyd.
- Trudność w proszeniu o pomoc i budowaniu bliskości.
- Silne reakcje emocjonalne, które „nie pasują” do sytuacji.
- Pracoholizm jako sposób na „zasłużenie” na akceptację.
- Zależność w relacjach – lub uciekanie z nich.
- Lęk przed porzuceniem.
- Poczucie, że trzeba zasłużyć na miłość.
Zaopiekowane i niezaopiekowane wewnętrzne dziecko – jak przejawia się w różnych sytuacjach ?
W relacjach
Ktoś nie odpisuje przez kilka godzin:
- Z pozycji Niezaopiekowanego Wewnętrznego Dziecka: „Zaraz mnie zostawią. Jak zawsze.”
Reagujesz silnym lękiem na każdą przerwę w kontakcie — Ty już czujesz, że „coś zrobiłaś źle” i boisz się odrzucenia. - Z pozycji Zaopiekowanego Wewnętrznego Dziecka: „Lubię, kiedy jesteś blisko. Ale wiem, że mogę czuć się bezpiecznie także sama.”
Potrafisz poprosić o bliskość bez lęku, ale też nie boisz się chwilowej niezależności drugiej osoby. Wiesz, że jesteś wartościowa, nawet jeśli ktoś potrzebuje przestrzeni.
W pracy
- Z pozycji Niezaopiekowanego Wewnętrznego Dziecka: „Muszę zasłużyć na uwagę. Tylko wtedy jestem coś warta.”
Starasz się ponad siły, nie odpoczywasz, robisz wszystko perfekcyjnie, bo boisz się, że jak zrobisz błąd – to Cię zwolnią albo przestaną szanować. - Z pozycji Zaopiekowanego Wewnętrznego Dziecka: „Mogę się bawić, tworzyć i odpoczywać. Nie muszę niczego udowadniać.”
Czerpiesz radość i lekkość z twórczości, nie zacierając granic. Znasz swoje limity, umiesz odpoczywać bez wyrzutów sumienia.
W emocjach
- Z pozycji Niezaopiekowanego Wewnętrznego Dziecka: „Nie wolno mi czuć. Lepiej udawać, że wszystko OK.”
Masz problem z nazwaniem emocji. Gdy coś Cię boli, mówisz: „Jestem zmęczona” albo „Wkurza mnie wszystko”, choć pod spodem kryje się smutek, potrzeba bliskości, wrażliwość. - Z pozycji Zaopiekowanego Wewnętrznego Dziecka: „Moje emocje mają sens. Jestem ważna – nawet jeśli płaczę.”
Ufasz swoim uczuciom. Smutek nie jest słabością, tylko znakiem, że coś jest dla Ciebie ważne. Złość to sygnał, że naruszono Twoje granice.
Czy Twoje wewnętrzne dziecko czeka na opiekę? (szybki test)
Zaznacz „TAK”, jeśli czujesz, że:
- Często masz wrażenie, że „nie jesteś dość dobra/y”.
- Ukrywasz emocje w lęku przed oceną lub odrzuceniem.
- Czujesz się winna/y, gdy robisz coś tylko dla siebie.
- Reagujesz zbyt intensywnie na drobne sytuacje.
- Nie umiesz prosić o pomoc – wszystko dźwigasz sama/em.
- Masz trudność z bliskością – za bardzo lub za mało.
- Często masz myśli typu: „Nie zasługuję na to”.
- Boisz się, że jeśli pokażesz prawdziwe „ja”, zostaniesz odrzucona/y.
- W Twoim wnętrzu mieszka głos krytyka.
- Tęsknisz za czymś – ale nie wiesz za czym.
Jeśli odpowiedziałaś/eś „TAK” na 5 lub więcej – Twoje wewnętrzne dziecko prawdopodobnie czeka, aż je wreszcie usłyszysz.
Jak wygląda proces opiekowania się wewnętrznym dzieckiem?
To dojrzały, uważny akt troski o tę część siebie, która wciąż nosi w sobie emocje, potrzeby i zranienia z dawnych lat – nawet jeśli nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. To proces polegający na tym, że zamiast ignorować, wypierać lub oceniać swoje emocje, zaczynamy ich słuchać – z czułością i zrozumieniem.
Zamiast pytać „dlaczego znowu tak się czuję?”, pytamy: „Kto we mnie to przeżywa?” I bardzo często odpowiedź brzmi: „Mała dziewczynka, która kiedyś nie czuła się wystarczająca” albo „Chłopiec, który nie miał prawa płakać”. Praca z wewnętrznym dzieckiem nie jest cofnięciem się – to powrót po energię, prawdę i życiową iskrę.
To ono przypomina Ci o:
- radości z drobiazgów,
- twórczym działaniu bez presji,
- zdrowej zależności, a nie udawanej samowystarczalności,
- odwadze mówienia: „potrzebuję Cię” bez wstydu.
Bo Twoje wewnętrzne dziecko nie chce Ci przeszkadzać. Chce Cię wspierać – jeśli tylko dasz mu miejsce.
Krok po kroku:
- Rozpoznanie emocji i potrzeb
Zamiast pytać: „Czemu znowu to czuję?”, pytasz: „Kto to we mnie przeżywa?”
Często odpowiedź brzmi: „Mała ja, która potrzebuje zrozumienia”. - Praca z ciałem i wspomnieniami
Ciało pamięta więcej, niż rozum. Sny, napięcia, znajome emocje – to drogowskazy. - Tworzenie „bezpiecznego dorosłego” w sobie
Czyli tej części Ciebie, która dziś może powiedzieć: „Już nie jesteś sama. Jestem przy Tobie.” - W gabinetach psychoterapii oraz w praktyce własnej można korzystać z różnych narzędzi, np.:
- Pisanie listu do swojego wewnętrznego dziecka – lub od niego.
- Dialogi wewnętrzne – np. na dwóch krzesłach (jedno dla dziecka, drugie dla dorosłego).
- Wizualizacje – wyobrażenie sobie siebie jako dziecka i spotkania z nim w bezpiecznym miejscu.
- Rysowanie, pisanie dziennika emocji, praca z fotografią z dzieciństwa.
Nie chodzi o sentymenty, ale o dostęp do emocji, które zostały kiedyś zamrożone – i które dziś sabotują Twoje dorosłe życie, jeśli pozostają niezauważone.
Dlaczego warto zadbać o wewnętrzne dziecko właśnie teraz?
Bo już nie jesteś dzieckiem. Ale nadal jesteś tą samą osobą, która kiedyś potrzebowała ciepła, cierpliwości, uważności – i ich nie dostała. Dziś możesz dać je sobie sam/a. Dziś możesz przerwać ten cykl. Nie dla przeszłości – dla teraźniejszości. Dla siebie. Bo tylko wtedy, gdy zaopiekujemy się sobą od środka – możemy naprawdę tworzyć bliskość z innymi.
Nie z pozycji braku, zależności czy walki o uwagę, ale z miejsca ciepła, spokoju i emocjonalnej dojrzałości. Nie musisz zaczynać od wielkich zmian. Czasem wystarczy chwila ciszy, delikatność wobec siebie, napisany list. A jeśli czujesz, że chcesz głębiej zrozumieć tę część siebie – zapraszamy Cię do rozmowy.
Zapraszamy Cię do zatrzymania się. Do usłyszenia głosu w środku, który nie krzyczy, ale szepcze:
„Pamiętasz mnie? Nadal tu jestem. Nadal czekam.”
Nie musisz być silna/y. Nie musisz być „ogarnięta/y”.
Wystarczy jeden krok – dla tej części Ciebie, która tak długo czekała. W naszym gabinecie tworzymy bezpieczną przestrzeń, w której możesz spotkać się ze sobą – z delikatnością, bez pośpiechu, bez oceny.
Zapisz się!
Zapisz się na pierwsze spotkanie, bo naprawdę – nie musisz już dłużej dźwigać tego sama/em.
