Czynniki wrażliwości – nasze triggery utrudniające regulację emocji

Emocje są dla nas bardzo ważne. To one dodają życiu barw, dzięki nim budujemy więzi z bliskimi, zachęcają do działania, ostrzegają i wiele innych. Niejednokrotnie jednak trudno jest nam je zrozumieć a nasze własne reakcje potrafią nas zaskoczyć. Czasem nadmiernie reagujemy na rzeczy pozornie błahe.

Ktoś spóźnił się na umówione z nami spotkanie, paczka od kuriera nie dotarła na czas, albo pilot do telewizora akurat gdzieś się zapodział. A my zamiast machnąć ręką, wykazać się cierpliwością wybuchamy złością, krzyczymy, pojawiają się łzy i nie potrafimy nabrać głębszego oddechu. Dlaczego tak jest?

Każdy z nas jest inny. Różnimy się wrażliwością, zatem i nasze reakcje są inne. Wrażliwość emocjonalną najczęściej określa się na podstawie tego jak długo przeżywamy daną emocje, jak szybko się ona pojawia i po jakim czasie udaje nam się ją uspokoić, mówi ona o tym jak intensywnie przeżywamy.

Czynniki wrażliwości

Czynniki wrażliwości to właśnie te elementy naszego życia, które wyprowadzają nas z równowagi. To one wywołują intensywne reakcje i utrudniają samokontrolę. Kiedy się pojawiają, szanse na silny, niezrozumiały wybuch emocji wzrastają. Nie u każdego występują te same czynniki, różnią się one między sobą, tak samo jak różnią się nasze charaktery. Z tego względu nie zawsze od razu wiemy czym one są i potrzebujemy pomocy by je zidentyfikować.

Przykładowe czynniki wrażliwości

Sen

Problemy ze snem mają ogromny wpływ na nasze samopoczucie. Nieprzespana noc, koszmary, zbyt mała ilość snu lub wręcz odwrotnie, zbyt długi sen odbijają się zarówno na naszym samopoczuciu fizycznym, jak i psychicznym, co może powodować drażliwość. Warto więc pracować nad tym, by nasz sen był wydajny.

Niewłaściwe odżywianie się

Zarówno głód jak i uczucie zbytniej sytości wpływa negatywnie na nasze ciało i umysł. Dotyczy to także nieodpowiedniej diety. Dostarczanie odpowiedniej ilości wartości odżywczych jest istotne dla pracy naszego mózgu. Dlatego należy pilnować by jeść regularnie, w odpowiednich ilościach i zróżnicowanie.

Temperatura

Podatni na silne emocje, nerwowi stajemy się również wtedy, gdy marzniemy lub gdy jest nam za gorąco. Należy zatem ubierać się stosownie do pogody i dbać o swój komfort także w tym zakresie.

Substancje psychoaktywne

Zarówno alkohol jak i narkotyki mają ogromny wpływ na nasze odczuwanie emocji, stajemy się wówczas na nie bardziej podatni. Kiedy nie jesteśmy trzeźwi dużo łatwiej nam o nieprzemyślane, impulsywne zachowania.

Ból

Odczuwanie bólu sprawia, że nasza wrażliwość znacznie wzrasta. Dotyczy to zwłaszcza bólu przewlekłego, który może wywoływać objawy depresyjne lub je potęgować.

Choroba

Złe samopoczucie i zmęczenie towarzyszące chorobie każdemu może dać w kość. Każdy wysiłek wtedy wydaje się wyzwaniem. Wszystko to może powodować rozdrażnienie, stajemy się mniej odporni na stres i łatwo o wybuchy złości. Dotyczy to każdej choroby, zwłaszcza choroby przewlekłej, która potrafią zdezorganizować nasze życie i znacznie obniżyć jego komfort.

Stres

Silny stres niesie ze sobą ryzyko bycia szczególnie wrażliwym na silne emocje. Wiąże się on z wszelkimi egzaminami, wielkimi zmianami w życiu itp. Poczucie stresu mogą też wywoływać długo przekładane sprawy i obowiązki. Wielokrotnie nie mamy ochoty się czymś w tej chwili zajmować, więc odkładamy to na później. Jednak terminy gonią a obowiązek wykonania zadania pozostaje. Z tyłu głowy cały czas pojawia się myśl, że jest jeszcze coś do zrobienia. W końcu nie jesteśmy ani wypoczęci, ani nie odhaczyliśmy pozycji z listy obowiązków.

To tylko kilka podstawowych z wielu czynników wrażliwości. Istnieje jeszcze wiele innych jak np. różnego rodzaju leki, inne nie przepracowane emocje, zmiany ciśnienia, a nawet określone dźwięki itp.

Twoim czynnikiem wrażliwości nie musi być żaden z tych tu wymienionych. Wszyscy się między sobą różnimy i to co czyni nas szczególnie wrażliwymi to bardzo indywidualna sprawa. Warto zatem usiąść i pomyśleć:

  • jak to się stało, że wyprowadziłem się z równowagi?
  • Co się działo tuż przed tym?
  • Jak się wtedy czułem?
  • Czy któryś czynnik się powtarza za każdym razem, gdy wybucham?

W dochodzeniu mogą pomóc Ci bliscy ludzie z Twojego otoczenia. Po pomoc możesz się także udać do terapeuty.

Jak sobie poradzić z czynnikami wrażliwości?

Jeśli chcemy zmiany, większej samokontroli, umiejętności panowania nad naszymi emocjami i regulowania ich należy przede wszystkim odkryć czym nasze czynniki wrażliwości są. Wbrew pozorom nie zawsze jest to prostym zadaniem. Jesteśmy przyzwyczajeni do swojego trybu życia i nawyków, przez co takie czynniki mogą umknąć naszej uwadze. Kiedy jednak już uda nam się je wyłonić to najważniejszym jest by ich unikać, działać zapobiegawczo. Jeśli wiemy na czym polega problem łatwiej jest nam szukać rozwiązań.

Autorem artykułu jest:

Karolina Grelak

Jest psychologiem, członkiem PTDBT oraz PTTPB, specjalizującym się w terapii dialektyczno-behawioralnej oraz poznawczo-behawioralnej. Więcej informacji znajdziesz w zakładce zespół.

Podobał Ci się artykuł?

Zostaw serduszko - to nas motywuje