Psychoterapia – temat, który coraz częściej poruszamy w codziennych sytuacjach, zupełnie swobodnie i bez stresu. Wiele z nas nie odczuwa już żadnego zakłopotania, rozmawiając o psychoterapii na lunchu z koleżanką lub na szkolnym korytarzu ze znajomymi.
Jednak z drugiej strony – w niektórych kręgach psychoterapia, a szczególnie kwestia korzystania z pomocy terapeutycznej, to ciągle budzący kontrowersje temat tabu. Wokół którego narastają i pomnażają się szkodliwe mity o psychoterapii. Mity, które mogą skutecznie zniechęcać ludzi do korzystania z pomocy psychologicznej czy terapeutycznej i sprawiać, że zamykają się na dbanie o swoje zdrowie psychiczne z odpowiednią uważnością.
Dziś rozprawimy się z 5 najczęściej powielanymi mitami na temat psychoterapii. Dlaczego niektóre slogany i utarte mity o psychoterapii mają niewiele wspólnego z prawdą? I jak je redefiniować, aby wyzbyć się błędnych skojarzeń i opinii na ten temat raz na zawsze?
1. Jak zaczynasz terapię, musisz chodzić na nią przez lata.
Czy to zdanie, które często słyszymy z ust osób sceptycznie nastawionych do psychoterapii, jest w jakiś sposób zgodne z prawdą? Absolutnie nie, bo w terapii nie ma przymusu. Oczywiście, że zdarzają się przypadki, kiedy psychoterapia to kilkuletnie spotkania, ale tutaj wszystko zależy i nic nie jest czarno-białe.
Od czego zależy?
Po pierwsze – od charakteru problemu, z którym przychodzi pacjent i od celów, które chce realizować na terapii. Czyli czy ciężar, z którym się zmaga to np. długoletnia trauma, czy może bieżąca sytuacja, która wymaga mniej skomplikowanych rozwiązań.
Po drugie – od nurtu psychoterapii. Istnieją terapie krótkoterminowe, m.in. psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniach (zwykle obejmuje od kilku do kilkunastu sesji i ma na celu rozwiązanie konkretnego problemu). Jednak mamy do wyboru również długoterminowe terapie. Psychoterapia analityczna czy psychodynamiczna często pochłaniają kilka lat intensywnych spotkań, podczas których pacjenci rozpatrują wiele wątków z przeszłości i liczne doświadczenia.
Jako pacjent – masz prawo w każdej chwili przerwać proces terapeutyczny lub go zakończyć. Regularne ocenianie postępów psychoterapii wraz z Twoim terapeutą pozwoli Ci dostosować czas trwania psychoterapii do zmienności Twoich potrzeb i celów. A w tej zmienności nie ma nic dziwnego!
Wniosek?
Psychoterapia to elastyczny proces, a już kilka sesji z odpowiednio dobranym specjalistą może przynieść Ci realne życiowe zmiany. Pójście na psychoterapię nigdy nie jest wyrokiem czy przymusem, a pacjenci nie powinni czuć się w żaden sposób zobowiązani wobec swoich terapeutów.
2. Po co chodzić na terapię?
Takie same efekty da rozmowa z przyjacielem!
Potwierdzamy – rozmowa z przyjacielem, przyjaciółką, mamą, koleżanką czy mężem może być bardzo wspierająca. Szczególnie jeśli nasz słuchacz i rozmówca jest empatyczną osobą, która darzy nas sympatią i kiedy mamy z nim zdrowe, oparte na zaufaniu relacje.
Jednak profesjonalny psychoterapeuta oferuje coś więcej niż każda bliska osoba – ma odpowiednią wiedzę, dysponuje wieloma narzędziami i jest bezstronny. Dzięki neutralnej perspektywie realnie wspiera pacjentów w skutecznym rozwiązywaniu ich problemów. Oczywiście najlepszy przyjaciel może być świetnym doradcą, ale przez brak dystansu i subiektywne spojrzenie – nie może zastąpić psychoterapeuty. W żadnym wymiarze.
Specjalistyczna wiedza to również coś, czego nie da się zastąpić sympatią i zaufaniem. To znajomość technik, strategii czy mechanizmów stojących za problemami pacjentów. Psychoterapia opiera się na nauce, a psychoterapeuta wiele lat uczy się właśnie po to, by realnie pomagać w zmaganiu się z problemami dotyczącymi zdrowia psychicznego.
Terapeuta
Odpowiednie dobranie terapeuty do Twojej osobowości i specyfiki problemów da Ci długotrwałe zmiany i efekty, które wpłyną pozytywnie na jakość Twojego życia. Kontakty i relacje z przyjaciółmi czy członkami rodziny są niezwykle istotne i wartościowe, jednak – nawet w towarzystwie najlepszych intencji – nigdy nie zastąpią profesjonalnej terapii.
3. Psychoterapia daje szybkie rozwiązania. Jedna sesja i już wiesz, co zmieniać i jak działać!
Psychoterapia to nie czary-mary. To proces. Proces wymagający wygospodarowania czasu, poświęcenia i zaangażowania oraz sumiennej pracy – i to po obu stronach, czyli zarówno od pacjenta, jak i psychoterapeuty.
Zapisanie się na 1. sesję psychoterapii to 1. krok do zrozumienia siebie i swojego stanu psychicznego. A dobra relacja psychoterapeutyczna nie tworzy się ot, tak. Więc jeśli ktoś liczy na ekspresowe „naprawienie” problemów – nie tędy droga.
Każdy pacjent potrzebuje indywidualnego podejścia, aby mógł podjąć próby zmian samopoczucia psychicznego na lepsze według własnego tempa, poziomu gotowości, stopnia, w jakim jest otwarty na pracę nad sobą. Oczywiście niektóre problemy można rozwiązać bardzo szybko, minimalnym wysiłkiem. Jednak istnieje wiele złożonych sytuacji, związanych np. z traumami, fobiami, chorobami przewlekłymi czy zaburzeniami osobowości, które wymagają długoterminowych współprac.
Proces psychoterapii
Zmiana starych nawyków i odnalezienie drogi do „nowego” siebie – szczęśliwszego, zdrowszego, spokojniejszego – jest nauką, poświęceniem i często przebiega wieloetapowo. By przynieść Ci trwałe i satysfakcjonujące rezultaty, a nie tylko chwilową ulgę.
4. Na psychoterapię chodzą tylko osoby z „poważnymi” problemami.
To kolejny mit wynikający z powielania błędnych wyobrażeń na temat psychoterapii, jej roli i celu. A psychoterapię możemy określić jako wielowymiarowe narzędzie, bo daje efekty na wielu płaszczyznach.
Kiedy warto rozważyć psychoterapię?
- Kiedy potrzebujesz wsparcia w codzienności.
Niekiedy codzienne sytuacje, takie jak stres w pracy czy podejmowanie pozornie prostych decyzji – wiążą się z przeciążeniem, lękiem, brakiem równowagi. Wówczas zapisanie się na psychoterapię to świetny pomysł! - Kiedy chcesz się rozwijać.
Pragnienie lepszego poznania siebie, uzyskania wyższego poziomu samoświadomości, budowania niezachwianej pewności siebie, rozwoju na poziomie emocjonalnym czy w relacjach – tutaj terapia również może okazać się strzałem w dziesiątkę ku zmianom na lepsze! - Kiedy chcesz zapobiec pogłębianiu się trudności.
Monitorowanie swoich odczuć i zachowań pozwala dostrzec problemy w bardzo wczesnym stadium. Podjęcie psychoterapii, kiedy odczuwamy nawet minimalny smutek, zaniepokojenie itd. to coś, co może “uratować” nas przed depresją czy zaburzeniami lękowymi. - Kiedy przechodzisz przez kryzys.
Śmierć bliskiej osoby, rozwód, zmiana ścieżki zawodowej czy przeprowadzka do innego miasta – i tutaj kluczowa dla samopoczucia psychicznego może okazać się pomoc profesjonalisty-psychoterapeuty.
Zainwestuj w siebie
Psychoterapia to doskonały sposób, aby zadbać o siebie. Nie jest dla nikogo „zarezerwowana”, a odpowiednim podejściem jest traktowanie jej jako uniwersalną formę wsparcia i pomocy. Jako inwestowanie w siebie.
5. Wybór terapeuty nie jest ważny – każdy pomoże tak samo.
Skuteczność pracy terapeutycznej zależy od kilku kluczowych czynników. Oczywiście każdy psychoterapeuta ma odpowiednie kwalifikacje do pracy z różnymi pacjentami. Jednak jako, że psychoterapia powinna opierać się na relacji, dopasowanie się specjalisty z pacjentem ma ogromną wartość.
Psychoterapeuci niezwykle często mają swoje specjalizacje. Warto poczytać o nich nieco więcej, aby znaleźć kogoś, kto jest ekspertem w obszarze, który nas dotyczy. Zaburzenia lękowe, uzależnienie od alkoholu, terapia par – doświadczenie psychoterapeuty w pracy z pacjentami zmagającymi się z problemami podobnymi do naszych zbuduje zaufanie już na starcie terapii.
Kolejną istotną kwestią jest dobranie nurtu psychoterapii, który nam odpowiada. Różne nurty terapeutyczne to odmienne metody, potrzeby i cele. Ważne dla skuteczności terapii jest również to, aby pasował nam terapeuta jako osoba, po prostu. Dopiero wtedy będziemy w stanie poczuć się w pełni komfortowo i zaufać.
Przeczytaj również: Psycholog a psychoterapeuta: Kluczowe różnice i wybór specjalisty
Zespół Bloom
Wybór terapeuty jest niezwykle ważny. Tu liczą się indywidualne potrzeby, oczekiwania i… niuanse. To całkowicie normalne, że niekiedy 1. próba – sesja z 1. terapeutą nie wystarczy i nie spełni Twoich oczekiwań. Warto szukać do skutku specjalisty, z którym poczujesz się w pełni komfortowo!
Niestety to nie wszystkie mity o psychoterapii, które można usłyszeć (na szczęście coraz rzadziej) w przestrzeni publicznej czy przeczytać na forach internetowych. Pamiętaj – warto weryfikować niepotwierdzone, niepewne informacje. Bo w psychoterapii chodzi o Twoje zdrowie i samopoczucie.
